Πότε να αγοράσω τα πρώτα του παπουτσάκια;

Η βάδιση είναι μια πολύπλοκη διαδικασία στην οποία παίρνουν μέρος περισσότεροι από 200 μύες του ανθρώπινου σώματος. Είναι λογικό λοιπόν να χρειάζεται το παιδί σας χρόνο ώστε να εξελίξει και να τελειοποιήσει την ικανότητά του να περπατάει. Στη διαδικασία αυτή μπορείτε να βοηθήσετε επιλέγοντας τα κατάλληλα παπούτσια καθώς και την κατάλληλη στιγμή για να τα χρησιμοποιήσετε. 

Τα μωρά πριν αρχίσουν να περπατούν δε χρειάζονται παπούτσια. Τα σκληρά παπουτσάκια μάλιστα που μερικές φορές χρησιμοποιούνται αντί για παπούτσια αγκαλιάς, όχι μόνο δε βοηθούν αλλά μπορεί και να επηρεάσουν αρνητικά την εξέλιξη της ικανότητας βάδισης. Οι αντιολισθητικές κάλτσες και τα μαλακά παπουτσάκια αγκαλιάς εξασφαλίζουν καλή θερμοκρασία στα πόδια του παιδιού αλλά και σταθερότητα για τα πρώτα του βήματα.

Το ίδιο καλή επιλογή για τα πρώτα του βήματα είναι και τα γυμνά πόδια μέσα στο σπίτι, αρκεί να μην είναι κρύο και ολισθηρό το πάτωμα. Μάλιστα, το πρώτο διάστημα το περπάτημα με γυμνά πόδια βοηθάει στην εκγύμναση των μυών της ποδικής καμάρας και των δακτύλων και στην ανάπτυξη της ισορροπίας του παιδιού.

Όταν το παιδί αρχίσει να περπατάει και ιδιαίτερα όταν βγούμε εκτός σπιτιού, πρέπει να γίνει η αγορά των πρώτων παπουτσιών. Τα πρώτα παπουτσάκια πρέπει να έχουν μαλακή εύκαμπτη σόλα (πχ. από λάστιχο ή καουτσούκ) και να κλείνουν από πάνω και πίσω στη φτέρνα για να προσφέρουν σταθερότητα και προστασία από τραυματισμούς. Σ' αυτά τα αρχικά στάδια μέσα στο σπίτι μπορούμε να συνεχίσουμε να του φοράμε τις ειδικές αντιολισθητικές κάλτσες ή να αφήνουμε τα πόδια του γυμνά.

Να θυμάστε βέβαια ότι στα αρχικά στάδια το πόδι του παιδιού ακόμα εξελίσσεται και ούτε δείχνει, ούτε συμπεριφέρεται σαν ένα πόδι ενηλίκου. Μπορεί επομένως να εμφανίζει ακόμα εικόνα πλατυποδίας που δεν πρέπει να μας ανησυχεί μέχρι τα 2-3 χρόνια. Μπορεί επίσης να έχει και τη λεγόμενη ραιβοποδία (τα πόδια στραμμένα με κατεύθυνση προς τα μέσα) ή βλαισοποδία (η πτέρνα πατάει με κλίση προς τα έξω), ήπιες καταστάσεις οι οποίες σταδιακά θα υποχωρήσουν. Επίσης, το παιδί μπορεί να έχει ραιβογονία (τα δυο γόνατα απομακρύνονται μεταξύ τους) ή βλαισογονία (το αντίθετο) ή τέλος, να έχει ευρεία βάση βάδισης δηλαδή να περπατάει με τα πόδια σε απόσταση μεταξύ τους ώστε να διατηρήσει την ισορροπία του σώματός του. 

Αν κάτι από όλα αυτά είναι έντονο και σας ανησυχεί, μπορείτε να το συζητήσετε με τον παιδίατρό σας προκειμένου να προλάβετε μια κατάσταση που θα είναι πιο εύκολο να διορθωθεί στα αρχικά στάδια. Τονίζεται ωστόσο ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι καταστάσεις αυτές είναι ήπιες, υποχωρούν από μόνες τους και δε δημιουργούν μακροπρόθεσμα κανένα πρόβλημα. 

Τι  πρέπει να κοιτάξετε σε ένα παπούτσι πριν το αγοράσετε

Επιλέξτε υλικά κατασκευής που είναι ελαφριά, πιθανώς με τρυπούλες για καλύτερη αναπνοή του ποδιού. Μαλακό δέρμα ή ύφασμα είναι η καλύτερη επιλογή. Να αποφεύγετε παπούτσια από σκληρό δέρμα που περιορίζουν το πόδι καθώς και από συνθετικά υλικά που δεν το αφήνουν να αναπνέει. Επίσης, δεν είναι ανάγκη να είναι μποτάκια για μεγαλύτερη σταθερότητα, όπως ευρέως λέγεται, γιατί αυτά τα παπούτσια είναι πιο βαριά και δύσκαμπτα, αλλά ούτε και αθλητικά με βαριές λαστιχένιες σόλες.

Αρχικά κάμψτε τις σόλες: πρέπει να είναι εύκαμπτες αλλά και να δημιουργούν ένα σταθερό πάτημα (να μη γλιστρούν) ώστε να αποφεύγεται πιθανή πτώση του παιδιού. 

Προτιμότερο και πιο βολικό είναι να επιλέξετε παπούτσια με βέλκρο ('σκρατς') καθώς μπαίνουν και βγαίνουν πιο εύκολα. Σε μεγαλύτερη ηλικία το παιδί μπορεί να ανακαλύψει τον τρόπο να ανοίγει από μόνο του τα αυτοκόλλητα με κίνδυνο να είναι ασταθές το παπούτσι στο πόδι του και να τραυματιστεί λόγω ατυχήματος. Σ' αυτήν την περίπτωση αγοράστε παπούτσια με κορδόνια και κάντε διπλούς κόμπους για να μη λύνονται εύκολα. 

Ελέγξτε πόσο καλά χωράει το πόδι του παιδιού μέσα στο παπούτσι. Είναι σημαντικό, όπως και στους ενηλίκους, να τα δοκιμάσει πριν τα αγοράσετε. Όταν το παιδί είναι όρθιο πρέπει να υπάρχει περιθώριο ενός μικρού δαχτύλου πίσω και ενός αντίχειρα μπροστά, ανάμεσα στο πόδι και το παπούτσι. Πρέπει τα παπούτσια να προσφέρουν αρκετό χώρο στο πέλμα του παιδιού χωρίς ωστόσο να είναι τόσο μεγάλα που να μπαινοβγαίνουν. Βεβαίως, τα πόδια των παιδιών σ' αυτή την ηλικία μεγαλώνουν με ταχείς ρυθμούς οπότε μια φόρα το μηνά κάλο είναι να επανελέγχετε την εφαρμογή των παπουτσιών. 

Ψωνίζετε παπούτσια προς το τέλος της ημέρας. Όπως στους ενηλίκους έτσι και στα προνήπια που αρχίζουν να περπατούν, τα πόδια είναι πιο πρησμένα και μεγάλα προς το τέλος της ημέρας. 

Κοιτάξτε για προβλήματα κατασκευής του παπουτσιού. Αφήστε το παιδί να περπατήσει μέσα στο μαγαζί για λίγη ώρα, παρατηρήστε αν δείχνει να το ενοχλούν κάπου, μετά αφαιρέστε το παπούτσι και δείτε αν υπάρχουν επάνω στα πόδια του σημεία ερυθρότητας ή ερεθισμού που θα μπορούσαν να οφείλονται σε κατασκευαστικές αστοχίες του παπουτσιού. 

Άλλες οδηγίες ασφάλειας

Γενικά δεν υπάρχουν πολλά θέματα ασφάλειας με τη χρήση παπουτσιών από μικρά παιδιά. Ωστόσο, αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια σανδάλια και παπούτσια μικρών παιδιών έχουν ανακληθεί. Αυτό συνέβη γιατί τμήματα ή αυτοκόλλητα τους μπορούσαν να ξεκολλήσουν με κίνδυνο πνιγμού ή αιχμηρά μεταλλικά τμήματά τους μπορούσαν να προκαλέσουν κάποιον τραυματισμό.

Εξασφαλίστε ότι αγοράζετε παπούτσια κάποιας γνωστής μάρκας είτε αθλητικών είτε παιδικών παπουτσιών ώστε να αποφύγετε την πιθανότητα να υπάρξουν τραυματισμοί στο παιδί σας. Επιπλέον, αποφύγετε τη χρήση παπουτσιών από "δεύτερο χέρι" που σας έδωσαν συγγενείς και φίλοι καθώς αυτά θα έχουν πάρει το σχήμα των ποδιών του πρώτου παιδιού που τα χρησιμοποίησε.

Κάθε πότε θα αλλάζει νούμερο;

Όταν διαπιστώσετε ότι το παιδί σας αρχίζει να δυσκολεύεται στη βάδιση μόλις φορέσει ένα συγκεκριμένο ζευγάρι παπουτσιών, ή ότι βρίσκετε αντίσταση όταν πάτε να του φορέσετε τα παπουτσάκια του, ήρθε η ώρα να αγοράσετε παπούτσια με μεγαλύτερο νούμερο.

Γενικά να θυμάστε ότι το παιδί καθώς μεγαλώνει επιβραδύνει και το ρυθμό με τον οποίο χρειάζεται να αλλάζει νούμερο στα παπούτσια του. Κατά το δεύτερο χρόνο ζωής συνήθως ανεβαίνει μισό νούμερο κάθε 3 μήνες και μέχρι τα 3 χρόνια ο χρόνος αυτός αυξάνεται σε 4-5 μήνες. Κάθε παιδί βέβαια είναι διαφορετικό οπότε ελέγξτε τι ακριβώς ισχύει για το δικό σας.

Αναστάσιος Σέρμπης, MD, PhD

Τελευταία ενημέρωση: Μάιος 2020