Τι πρέπει να μπορεί να κάνει ένα μωρό 12 μηνών;
Κάθε παιδί είναι μοναδικό! Αυτό σημαίνει ότι αναπτύσσεται με τον δικό του ρυθμό, ακολουθεί τα δικά του πρότυπα εξέλιξης κι επομένως είναι αδύνατο να προβλέψουμε επακριβώς πότε θα καταφέρει να αποκτήσει τις διάφορες δεξιότητες ή αλλιώς ορόσημα ανάπτυξης της ηλικίας του.
Προκείμενου όμως να παρακολουθούμε την ανάπτυξη βρεφών και παιδιών, ειδικοί επιστήμονες έχουν καταγράψει το ηλικιακό εύρος μέσα στο οποίο μεγάλος αριθμός παιδιών καταφέρνει να πετύχει τα διάφορα ορόσημα. Όσο περισσότερο καθυστερεί ένα παιδί να πετύχει κάποιο ορόσημο σε σχέση με τον μέσο όρο, τόσο πιο πιθανό είναι να υπάρχει κάποιο παθολογικό αίτιο γι' αυτήν την καθυστέρηση.
Τα αναπτυξιακά ορόσημα που αναφέρονται παρακάτω για ένα βρέφος 12 μηνών θα σας δώσουν μια ιδέα των δεξιοτήτων που έχουν αποκτήσει κατά μέσο όρο τα παιδιά αυτής της ηλικίας και των αλλαγών που θα πρέπει να περιμένετε για το μωρό σας. Δε χρειάζεται να ανησυχήσετε αν το δικό σας μωρό ακολουθεί κάπως διαφορετικό ρυθμό εξέλιξης, αλλά αν κάποια υστέρηση επιμένει, συζητήστε τη με τον παιδίατρό σας.
Ψυχοκοινωνική ανάπτυξη
- Συνειδητοποιεί τους ξένους και είναι ντροπαλό ή ανήσυχο μαζί τους
- Δείχνει φόβο σε ορισμένες καταστάσεις
- Κλαίει όταν φύγει ο μπαμπάς ή η μαμά του
- Επιλέγει και προτιμά το άτομο που συνήθως το φροντίζει (πχ. τη μητέρα του)
- Επαναλαμβάνει ήχους και χειρονομίες για να τραβήξει την προσοχή
- Μιμείται ανθρώπους και χειρονομίες παίζοντας
- Ορισμένοι άνθρωποι και παιχνίδια τραβούν περισσότερο την προσοχή του
- Δοκιμάζει την αντίδραση των γονέων του αλλάζοντας τη συμπεριφορά του κατά τη διάρκεια της σίτισης
Αντίληψη
- Αρχίζει να χρησιμοποιεί σωστά τα αντικείμενα (ποτήρι, χτένα, τηλέφωνο κλπ)
- Αναζητά και βρίσκει κρυμμένα αντικείμενα
- Δείχνει τη σωστή εικόνα σε βιβλίο, όταν κάποιος το ρωτήσει
- Εξερευνά αντικείμενα με διάφορους τρόπους (κουνώντας, χτυπώντας, πετώντας, ρίχνοντας)
- Συνεργάζεται, όταν το γδύνουμε, κρατώντας τα χέρια ψηλά
Γλώσσα
- Δίνει μεγάλη προσοχή στην ομιλία
- Λέει «μπαμπά» και «μαμά» με νόημα
- Προσπαθεί να μιμηθεί λέξεις που του επαναλαμβάνονται
- Βαβίζει με αλλαγές στον τόνο της φωνής του
- Ανταποκρίνεται στις απλές λεκτικές εντολές και στο «όχι»
- Χρησιμοποιεί επιφωνήματα, όπως «ωωω!»
- Χρησιμοποιεί απλά νεύματα, όπως κούνημα του κεφαλιού για το «όχι»
Αδρή κινητικότητα
- Κάθεται σταθερά χωρίς βοήθεια για πολλή ώρα παίζοντας
- Μπουσουλάει προς τα μπροστά με την κοιλιά
- Στέκεται στα τέσσερα με τα χέρια και τα γόνατα
- Εναλλάσσει στάσεις, από την ξαπλωτή στην καθιστική και στην όρθια
- Σηκώνεται όρθιο χωρίς βοήθεια
- Στέκεται όρθιο στιγμιαία χωρίς στήριξη
- Περπατάει γύρω γύρω από ένα έπιπλο κρατώντας την άκρη του («cruising»)
- Μπορεί να κάνει δύο με τρία βήματα χωρίς στήριξη
Λεπτή κινητικότητα (δεξιότητες χεριών και δακτύλων)
- Χρησιμοποιεί δείκτη και αντίχειρα για τη σύλληψη αντικειμένων
- Βάζει αντικείμενα σε δοχεία
- Κρατάει το κουτάλι, αλλά δεν μπορεί να το χρησιμοποιήσει σωστά
- Δείχνει με τον δείκτη για να ζητήσει αυτό που θέλει
- Δίνει κατόπιν παρότρυνσης τα αντικείμενα
- Χτυπά δυνατά δύο αντικείμενα μαζί και τα πετάει στο πάτωμα
- Προσπαθεί να κάνει ότι γράφει - μουντζουρώνει
Πότε πρέπει να επικοινωνήσετε με τον παιδίατρό σας;
Αν διαπιστώσετε ότι ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω ισχύουν για το παιδί σας ενώ έχει κλείσει το έτος, καλό είναι να απευθυνθείτε στον παιδίατρό σας, χωρίς βέβαια να σημαίνει ότι υπάρχει απαραίτητα κάποιο αναπτυξιακό πρόβλημα:
- Δεν προσπαθεί να μπουσουλήσει
- Υπάρχει για μεγάλο διάστημα (>1 μήνα) ασυμμετρία στη χρήση της μίας πλευράς του σώματος στο μπουσούλημα
- Δε στέκεται όρθιο χωρίς στήριξη
- Δείχνει να αδιαφορεί για το λόγο και βγάζει μόνο φωνούλες χωρίς να προσπαθεί να επαναλάβει συλλαβές
- Δεν ψάχνει για αντικείμενα που τα κρύβουν ενώ παρακολουθεί
- Δε μαθαίνει να χρησιμοποιεί νεύματα, όπως το να χαιρετάει με το χέρι και να κουνάει το κεφάλι
- Δε δείχνει αντικείμενα ή εικόνες
- Χάνει ορόσημα που είχε προηγουμένως κατακτήσει
Αναστάσιος Σέρμπης, MD, PhD
Τελευταία ενημέρωση: Μάρτιος 2018