Η εξέλιξη του βρέφους τους 3 πρώτους μήνες

Ο έλεγχος της ψυχοκινητικής εξέλιξης ενός παιδιού είναι βασικής σημασίας για τη διαπίστωση της φυσιολογικής ή μη ανάπτυξής του και πρέπει να αποτελεί μέλημα βασικά του παιδιάτρου αλλά και του σωστά ενημερωμένου γονιού. Μ' αυτόν τον τρόπο, ο παιδίατρος μπορεί να διαπιστώσει αναπτυξιακά προβλήματα του παιδιού σε μια πρώιμη φάση ώστε να είναι δυνατή η έγκαιρη έναρξη θεραπευτικής και υποστηρικτικής παρέμβασης.

Να θυμάστε βέβαια ότι κάθε παιδί είναι μοναδικό. Αυτό σημαίνει ότι αναπτύσσεται με το δικό του ρυθμό, ακολουθεί τα δικά του πρότυπα εξέλιξης κι επομένως είναι αδύνατο να προβλέψουμε επακριβώς πότε θα καταφέρει να αποκτήσει τις διάφορες δεξιότητες ή αλλιώς ορόσημα ανάπτυξης της ηλικίας του. 

Προκείμενου όμως να παρακολουθούμε την ανάπτυξη βρεφών και παιδιών, ειδικοί επιστήμονες έχουν καταγράψει το ηλικιακό εύρος μέσα στο οποίο μεγάλος αριθμός παιδιών καταφέρνει να πετύχει τα διάφορα ορόσημα. Όσο περισσότερο καθυστερεί ένα παιδί να πετύχει κάποιο ορόσημο σε σχέση με τον μέσο όρο, τόσο πιο πιθανό είναι να υπάρχει κάποιο παθολογικό αίτιο γι' αυτήν του την καθυστέρηση.

Τα αναπτυξιακά ορόσημα που αναφέρονται παρακάτω για ένα βρέφος 3 μηνών σας δίνουν μια ιδέα των δεξιοτήτων που έχουν αποκτήσει κατά μέσο όρο τα περισσότερα βρέφη αυτής της ηλικίας. Δε χρειάζεται να ανησυχήσετε αν το δικό σας μωρό ακολουθεί κάπως διαφορετικό ρυθμό εξέλιξης, αλλά αν κάποια υστέρηση επιμένει, συζητήστε τη με τον παιδίατρό σας. 

Ψυχοκοινωνική ανάπτυξη

• Αρχίζει να αναπτύσσει κοινωνικό χαμόγελο δηλαδή ανταποκρίνεται χαμογελώντας σε ερεθίσματα από το περιβάλλον του
• Γίνεται πιο εκφραστικό και επικοινωνεί πιο πολύ με το πρόσωπο και το σώμα 
• Χαίρεται να παίζει με άλλους ανθρώπους και μπορεί να κλάψει όταν το παιχνίδι διακοπεί 
• Μιμείται κάποιες κινήσεις και εκφράσεις του προσώπου σας

Κινητικότητα

• Αρχίζει να σηκώνει το κεφάλι και το στήθος όταν είναι μπρούμυτα 
• Στηρίζει το πάνω μέρος του σώματος στους αγκώνες του όταν είναι μπρούμυτα 
• Τεντώνει τα πόδια προς τα έξω και κλοτσάει όταν είναι μπρούμυτα και ανάσκελα 
• Ανοίγει και κλείνει τα χέρια 
• Πιέζει τα πόδια προς τα κάτω όταν οι πατούσες είναι τοποθετημένες σε μία σταθερή επιφάνεια 
• Προσπαθεί να γυρίσει από μπρούμυτα προς τα πλάγια με όλο του το σώμα, με χέρια και πόδια σε ελαφριά κάμψη
• Φέρνει τα χέρια στο στόμα 
• Δίνει δυνατά χτυπήματα με τα χέρια σε αιωρούμενα αντικείμενα που κινούνται μέσα στο οπτικό του πεδίο
• Αρπάζει και κουνάει τα παιχνιδάκια που πιάνει 

Όραση

• Παρακολουθεί τα πρόσωπα με έντονο ενδιαφέρον 
• Αναγνωρίζει οικεία αντικείμενα και ανθρώπους από απόσταση 
• Ακολουθεί με το βλέμμα του κινούμενα αντικείμενα 
• Αρχίζει να χρησιμοποιεί τα χέρια και τα μάτια συντονισμένα 

Ακοή και ομιλία

• Χαμογελάει με το άκουσμα της φωνής σας 
• Αρχίζει να μιμείται ήχους 
• Γυρίζει το κεφάλι προς την πηγή του ήχου (φωνή, κουδουνίστρα) που βρίσκεται σε απόσταση 50εκ. περίπου
• Αρχίζει να βαβίζει 

Πότε θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον παιδίατρό σας;

Αν διαπιστώσετε ότι το μωράκι σας σ' αυτήν την ηλικία εμφανίζει κάποια από τα παρακάτω σημάδια, καλό είναι να επικοινωνήσετε με τον παιδίατρό σας για να συζητήσετε μαζί του τις ανησυχίες σας:

• Δείχνει πολύ δύσκαμπτο, με σφιγμένους μυς που δύσκολα χαλαρώνουν
• Δείχνει πολύ χαλαρό, χωρίς να μπορεί να κρατήσει το σώμα του
• Δε δίνει σημασία στα χέρια σας σε απόσταση 20-25 cm από το πρόσωπό του στους 2 μήνες 
• Δεν ακολουθεί με τα μάτια κινούμενα αντικείμενα στους 2-3 μήνες στον οριζόντιο και τον κατακόρυφο άξονα
• Δε δείχνει να ανταποκρίνεται σε δυνατούς ήχους 
• Δε βαβίζει στους 3-4 μήνες 
• Δεν αρχίζει να χαμογελάει σε ανθρώπους στους 3 μήνες 
• Δεν αρπάζει και δεν κρατάει αντικείμενα στους 3 μήνες 
• Δε στηρίζει καλά το κεφάλι στους 3 μήνες κατά την ανάρτηση από την ύπτια στην καθιστή θέση
• Δεν απλώνει τα χέρια να πιάσει παιχνίδια στους 3-4 μήνες 
• Δε φέρνει αντικείμενα στο στόμα στους 4 μήνες 
• Δε σπρώχνει κάτω με τα πόδια όταν οι πατούσες είναι τοποθετημένες σε σταθερή επιφάνεια στους 4 μήνες 
• Δυσκολεύεται να κινήσει το ένα ή και τα δύο μάτια σε όλες τις κατευθύνσεις 
• Στραβίζει τα μάτια συνεχώς και έντονα (παροδικός ήπιος στραβισμός είναι φυσιολογικός στους πρώτους μήνες) 
• Χάνει ικανότητες που έχει αποκτήσει

Αναστάσιος Σέρμπης, MD, PhD

Τελευταία ενημέρωση: Μάρτιος 2018