headerlogo22

Ιώσεις στα παιδιά: πότε «κολλάνε» και πόσο κρατάνε;

Μεταξύ των πιο συχνών ερωτήσεων που απευθύνουν οι γονείς στον παιδίατρο είναι: «Από πού μπορεί να κόλλησε το παιδί μου την ίωση γιατρέ;» και επίσης «Για πόσες μέρες μπορεί να κολλήσει τους γύρω του; Πότε μπορεί να επιστρέψει στο σχολείο;». Στην καθομιλουμένη λέγοντας "ίωση" συνήθως εννοούμε οποιαδήποτε λοίμωξη που μπορεί να προκληθεί από ιούς, βακτήρια ή άλλους μικροοργανισμούς. Οι διάφορεςλοιμώξεις έχουν ποικιλία κλινικών εκδηλώσεων και εξέλιξης ενώ μπορεί ακόμη και η ίδια λοίμωξη να έχει διαφορετική εικόνα, βαρύτητα και εξέλιξη από άνθρωπο σε άνθρωπο ανάλογα με την ηλικία, την υγεία και την άμυνά του.

Υπάρχουν ωστόσο κάποιες βασικές αρχές που διέπουν όλες τις λοιμώξεις κι αν τις ξεκαθαρίσετε, θα μπορείτε εύκολα κι εσείς να προβλέπετε για πόσες μέρες περίπου θα είναι άρρωστο το παιδί σας και από πού μπορεί να κόλλησε. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν:

Βασικές έννοιες σχετικά με τις λοιμώξεις

Τι είναι η λοίμωξη; Είναι η προσπάθεια κάποιου μικροοργανισμού να πολλαπλασιαστεί και να επιβιώσει. Αυτό το κάνει καθώς μεταφέρεται (κολλάει) από άνθρωπο σε άνθρωπο και εκμεταλλεύεται το ανθρώπινο σώμα για να το πετύχει. Καθώς πολλαπλασιάζεται μέσα στο σώμα μας, προκαλεί κάποιες δυσλειτουργίες οι οποίες αποτελούν τις εκδηλώσεις της λοίμωξης.  Δύο βασικές έννοιες των λοιμώξεων είναι η περίοδοι επώασης και μεταδοτικότητας:

Περίοδος επώασης είναι ο χρόνος που χρειάζεται ο λοιμογόνος παράγοντας να πολλαπλασιαστεί μέσα στο σώμα μας. Αντιστοιχεί στο χρόνο που μεσολαβεί από τη στιγμή που ερχόμαστε σε επαφή με τον παράγοντα μέχρι να εμφανίσουμε τα πρώτα συμπτώματα.

Περίοδος μεταδοτικότητας είναι το χρονικό διάστημα κατά το οποίο ένας λοιμογόνος παράγοντας μπορεί να μεταδοθεί άμεσα ή έμμεσα από έναν μολυσμένο άνθρωπο σε έναν άλλον. Συνήθως, ο χρόνος αυτός είναι λίγο πριν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα μέχρι την υποχώρησή τους. Κάθε λοίμωξη βέβαια έχει τις ιδιαιτερότητές της όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί παρακάτω.

Όλες οι λοιμώξεις κολλάνε μεταξύ των ανθρώπων;

Όχι, δεν είναι όλες οι λοιμώξεις μεταδοτικές δηλαδή δεν κολλάνε όλες από άνθρωπο σε άνθρωπο. Για παράδειγμα οι μικροβιακές λοιμώξεις των αυτιών (ωτίτιδα), των ιγμορείων (ιγμορίτιδα) και του ουροποιητικού (ουρολοίμωξη) δε μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Η πνευμονία επίσης συνήθως δεν είναι μεταδοτική (με κάποιες εξαιρέσεις). Τέλος, ορισμένα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα μπορούν πολύ σπάνια να μεταδοθούν στα παιδιά από τη χρήση κοινής τουαλέτας ή πετσέτας ενώ στα σεξουαλικά ενεργά άτομα μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή.

Βασικά στοιχεία για τις συνήθεις λοιμώξεις των παιδιών

Παρακάτω αναφέρονται βασικά στοιχεία για τις συνήθεις λοιμώξεις που εμφανίζουν τα παιδιά. Να θυμάστε ότι από τη στιγμή που θα έρθουν σε επαφή με το λοιμογόνο παράγοντα, όσες μέρες είναι η περίοδος επώασης, τόσες μέρες μετά θα εμφανίσουν συμπτώματα. Και θα μπορούν να μεταδώσουν τη λοίμωξη στο περιβάλλον τους για όσον καιρό διαρκεί η περίοδος μεταδοτικότητας.

Νόσος

Περίοδος επώασης (μέρες)

Περίοδος μεταδικότητας

Αμυγδαλίτιδα, ιογενής

2-5

12-24 ώρες πριν την έναρξη των συμπτωμάτων μέχρι την υποχώρηση του πυρετού

Αμυγδαλίτιδα, στρεπτοκοκκική

1-3

Από την έναρξη των συμπτωμάτων μέχρι 24 ώρες μετά την έναρξη αντιβίωσης

Ανεμοβλογιά

10-21

2 μέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος μέχρι 5-6 μέρες μετά (οπότε αποκτούν κρούστα τα σπυράκια)

Βρογχιολίτιδα

4-6

Από την έναρξη του βήχα μέχρι 7 μέρες μετά

Γαστρεντερίτιδα, ιογενής

1-3

Από την έναρξη των συμπτωμάτων (πχ. διάρροια) μέχρι την υποχώρησή τους

Γρίπη

1-3

Μία μέρα πριν την έναρξη των συμπτωμάτων μέχρι 3-5 μέρες (μέχρι και 7 μέρες για τα παιδιά)

Ιλαρά

8-12

2-3 μέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος μέχρι 4 μέρες μετά

Κοινό κρυολόγημα

2-5

Μία μέρα περίπου πριν την έναρξη των συμπτωμάτων μέχρι την υποχώρηση του πυρετού

Κορωνοϊός

2-14

Κάποιες μέρες πριν την εμφάνιση των συμπτωμάτων μέχρι αρκετές μέρες μετά την υποχώρηση (μέχρι και 20 για τα παιδιά)

Λοιμώδες ερύθημα

4-14

Κάποιες μέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος και τις πρώτες 2-3 μέρες μετά

Νόσος χεριών-ποδιών-στόματος

3-6

Από την εμφάνιση στοματικών ελκών μέχρι την υποχώρηση του πυρετού

Λοιμώδης μονοπυρήνωση

30-50

Από την έναρξη του πυρετού μέχρι την υποχώρησή του (συνήθως 7 μέρες) – μπορεί να παραταθεί και μέχρι μήνες

Οστρακιά

3-6

Από την εμφάνιση πυρετού ή εξανθήματος μέχρι 24 ώρες μετά την έναρξη αντιβίωσης

Πότε μπορεί το παιδί να επιστρέψει στο σχολείο;

Από τη στιγμή που το παιδί παύει να είναι μεταδοτικό (ολοκληρώνεται δηλαδή η περίοδος μεταδοτικότητας ανάλογα με τη λοίμωξη) μπορεί να επιστρέψει στο σχολείο και στις συνήθεις δραστηριότητές του. Βεβαίως, αυτός ο χρόνος χρειάζεται για να μη μεταδώσει το νόσημα σε άλλα παιδιά. Όμως και το ίδιο το παιδί που νόσησε πρέπει να έχει συνέλθει επαρκώς πριν επιστρέψει στο σχολείο για να μην κολλήσει κάποια νέα λοίμωξη λόγω «πεσμένου» ανοσοποιητικού.

Αναστάσιος Σέρμπης, MD, PhD

Τελευταία ενημέρωση: Μάρτιος 2020